Posts

Showing posts from February, 2024

පන්ඩුකාභය රජතුමා සහ කාලාශෝක රජතුමා.

Image
  හෙල බුදුන් කන්ඩායමේ විකෘති ඉතිහාසය සත්‍ය වීමට නම්  බුද්ධ කාලයේ තිබු සොලොස් මහා ජනපද මේ ලංකාව තුළ තිබිය යුතු අතර ඔවුනගේ ඇතැම් පිරිස් ඒ ජනපද පෙන්වමින් ව්‍යාජ සිතියම් ද සකස් කර ඇත. කෙසේ නමුත් මේ සියල්ල ලංකාව තුල පෙන්වීමට ගොස් මේ පිරිස බෞද්ධ සහ ලාංකිය ඉතිහාසය කොතරම් විකෘති ස්වභාවයකට පත් කර ඇති ද යන්න පහත උදාහරණය මගින් පැහැදිලි වනු ඇත. මහාවංසයේ ඇති සඳහන් අනුව සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් වර්ෂ සියයක් ගතවන කාලයේදි මගධ රාජ්‍යයේ රාජ්‍යත්වය කාලාශෝක රජු විසින් දරන ලදි. එම කාල වකවානුව බෞද්ධයන් හට වැදගත් වන්නේ දෙවන ත්‍රිපිටක සංගායනාව සිදු කලේ කාලාශෝක රජුගේ රාජ්‍ය කාලයේදි එතුමාගේ අනුග්‍රහයෙන් වීමයි. කාලාශෝක රජතුමාගේ අභිශේකයෙන් දසවන වර්ෂයේදි ත්‍රිපිටක සංගායනාව පැවැත්වු බවත් එතුමාගේ රාජ්‍ය කාලය වර්ෂ විසි අටක් බවත් මහාවංසය සඳහන් කරයි. එනම් දෙවන ධර්ම සංගායනාවෙන් පසුව තවත් වසර 18 ක් එතුමා මගධයේ රජු ලෙස කටයුතු කර ඇත.  එමෙන්ම බුදු රජාණන් වහන්සේ පිරිනිවන් පෑ දිනයේ විජය කුමරුන් ලංකාවට ගොඩබට බවත් මහාවංසය සඳහන් කරන බැවින් එතැන් සිට මහාවංසයේ සඳහන් කාල වකවානු අනුව පන්ඩුකාභය රජතුමා ලංකාවේ රාජ්‍යත්වයට ප...

සීලාකාළ රජතුමා සහ බුද්ධගයාව

Image
  බුදු රජාණන් වහන්සේ ලංකාවේ කියන කන්ඩායම් නිතරම රැගෙන එන පැනයක් නම් වර්තමාන ඉන්දියාවේ සහ නේපාලයේ ඇති බුදු රදුන්ට සම්බන්ධ සතර ස්ථාන වැඳ පුදාගන්න අපේ රටේ රජවරු ගියේ නැත්තේ ඇයි කියන කාරනය යි. ඒකට තියෙන්නේ සරල උත්තරයක්. එම ස්ථාන තිබෙන්නේ ලංකාවේ සිට කිමි දහස් ගනනක් දුරින් වීමත් අද කාලේ වගේ පැය කීපයකින් ඒ දුර යන්න තරම් ප්‍රවාහනය දියුනු නැති කාලයක සාමාන්‍යයෙන් මාස ගනනාවක් ගත වෙන ගමනක් වීමත් යන හේතුන්. රජ කෙනෙකුට තමන්ගේ රාජ්‍යය අතහැරල මාස ගනනාවක් සමහර විට අවුරුද්දක් විතර කාලයක් ගතවෙන වන්දනා ගමනක් යන්න ප්‍රායෝගිකව පුළුවන් කමක් අපේ රටේ ඉතිහාසයේ තිබ්බේ නෑ. ලංකාවේ රජවරුන්ගේ ඉතිහාසය සැලකීමේදි ඒක ඉතාම පැහැදිලිව පෙනියනවා. ඒ නිසා ඒක නිශ්පල ප්‍රශ්නයක්. අපේ රටේ රජවරු සිය රාජ්‍ය පාලන කාලය තුල මේ රටින් පිටතට ගමන් කල අවස්ථාවන් තිබෙන්නේත් කිහිපයක් පමණයි. ඒ සාංග්‍රාමික හේතුන් මත පමණයි. ඒ හැර වෙනත් දෙයකට රටින් පිටතට ගමන් කල බවට සාධක නෑ. නමුත් සිලාකාළ රජතුමා රාජ්‍යත්වයට පත් වීමට කලින් ගතකල කාලය සම්බන්ධව මහාවංසය 39 වන පරිච්ඡේදයේ  මේ ආකාරයට සටහන් කරනවා. ~~ ලම්බකර්ණ ගෝත්‍රයෙහි උපන් දාඨාපභූති නම් කිසිවෙක්...

රත්නප්‍රාසාදය යනු පූර්වාරාමය ද?

Image
 හෙළ බුදුන් කල්ලියේ තවත් බේගලයක අවසානය. වර්තමාන අනුරාධපුරය යනු බුදු රදුන් වැඩ සිටි සැවැත් නුවර යන බවට ව්‍යාජ මතයක් සමාජ ගත කරන හෙල බුදුන් කන්ඩායම ඒ සඳහා ප්‍රධාන සාක්ශියක් ලෙස අනුරාධපුරයේ පිහිටි රත්නප්‍රාසාදය යොදාගෙන ඇත. රත්නප්‍රාසාදය යනු විශාකා මහ උපාසිකාව විසින් ඉදිකර බුදු රදුන් ප්‍රමුඛ මහා සංඝයාට පූජා කල පූර්වාරාමය බව කිසිදු සාධකයක් සාක්ශියක් රහිතව මේ පිරිස හඳුන්වා දි ඒ නිසා වෙන් අනුරාධපුරය යනු සැවැත් නුවර ලෙස හුවා දක්වයි. රත්නප්‍රාසාදය පිලිබඳව ඉතිහාසය නොසලකා හැරියද එය බුදු රදුන්ට පූජා කල පූර්වාරාමය නොවන ආකාරය ඉතා සරල කාරනාවක් ඇසුරින් පෙන්වා දීමට මිස්සක කමලසිරි හිමියන් පසුගිය දිනයක කටයුතු කරන ලදි. විශාකා උපාසිකාව ඉදිකල පූර්වාරාමයට ඒ නම ලැබුනේ සැවැත් නුවරට නැගෙනහිරින් හෙවත් පූර්ව දිශාවෙන් පිහිටා ඇති නිසාය. ඒ බව ද්වයතානුපස්සනා සූත්‍ර වර්ණනාවේ මෙසේ සඳහන් වෙයි. ~~පුබ‍්බාරාමෙති සාවත්‍ථිනගරස‍්ස පුරත්‍ථිමදිසායං ආරාමෙ. මිගාරමාතු පාසාදෙති එත්‍ථ විසාඛා උපාසිකා අත‍්තනො සසුරෙන මිගාරෙන සෙට‍්ඨිනා මාතුට‍්ඨානෙ ඨපිතත‍්තා “මිගාරමාතා”ති වුච‍්චති.~~ ~~ පුබ්බාරාමෙ සැවැත් නුවරින් නැගෙනහිර දෙසින් පිහිට...